[Interview] Laurens van den Acker, de belangrijkste designman bij Renault

Welke merken vallen onder uw verantwoordelijkheid?
Alle automerken van de Renault-groep. Dat zijn dus Renault, Dacia en Renault Samsung Motors. Hopelijk, op een goed moment, weten we ook sportwagenmerk Alpine weer tot leven te brengen.

De Alpine weer tot leven brengen... Waar hangt dat van af en aan welke termijn moeten we denken?
Dat hangt van heel veel dingen af, wat dat betreft is de autowereld een moeilijke business. Ik hou een slag om de arm, maar de bedoeling is dat de eerste auto in 2016 op de markt komt.

Hoe is design georganiseerd binnen Renault?
Ik heb vijfhonderd mensen in mijn team met dertig nationaliteiten, studio’s in vijf landen, namelijk Brazilië, Roemenië, India, Korea en Frankrijk. Het hoofdkwartier zit in Parijs, een campus van 12.000 mensen. Research & Developement, waar design onderdeel van is, telt 5.400 mensen. Wereldwijd werken 125.000 mensen voor Renault en zijn er design centers op alle continenten.

Hoeveel ontwerpers werken er dan aan een model?
We volgens een proces van natuurlijke selectie. We ontvangen een briefing voor een nieuw project, afkomstig van planning, engineering en businessteams. Tien tot twintig designers komen dan met voorstellen voor exterieur en interieur. Een afvalrace bepaalt welk ontwerp wordt doorontwikkeld.

'Een afvalrace bepaalt welk ontwerp wordt doorontwikkeld.'

Een competitie…
Ja, onze designers werken in competitie met elkaar. Dat is kenmerkend voor automerken. De ontwikkeling van een nieuw model is zo ontzettend duur, je kunt geen risico’s lopen. Daarom zitten er wel tien ontwerpers op een project, de bedragen vragen er om. Toch blijft design in de totale ontwikkeling maar een paar procent.

In geld gezien is het design van de auto dan weer helemaal niet zo belangrijk…
We bepalen wel hoe auto eruit komt te zien…

Welke rol heeft u precies in het selectieproces?
Ik maak de voorselectie. Ik moet zorgen dat ik het top management goede keuzes geef. Het begint met de positioneringsvraag, bijvoorbeeld wordt het een praktisch, sportief of sophisticated model? Ik moet een range aanbieden. Tijdens het keuzetraject mag iedereen zijn mening uiten. Deelnemers aan dat soort bijeenkomsten zijn naast mij de ceo, designers, product planning, marketing en regiovertegenwoordigers. Ik ben de een-na-laatste die adviseert en dan neemt de ceo een beslissing. Het is geen democratie, van acht mensen heeft de een meer gewicht dan de ander. Ik moet daarom zowel diplomaat als dictator zijn. Daartussen switch ik voortdurend.

 'Ik moet daarom zowel diplomaat als dictator zijn.'

En, concreet, sinds 2009, hoeveel modellen 'komen van uw ontwerptafel'?
Ieder moment van de dag lopen er zo’n veertig projecten, van concept cars tot face lifts. Per jaar komen er tussen de vijf en tien nieuwe modellen op de markt. Het is als Tetris spelen. De blokjes blijven maar komen, ik moet ze zo puzzelen dat de onderste laag steeds verdwijnt. Daarom is strategie van levensbelang, dan positioneren de blokjes zich gemakkelijker precies goed. Dat is mijn job. Niet project voor project, maar de juiste strategie.

U zegt dat bij een auto design een belangrijke rol heeft, het ontwerp is zelfs een van de voornaamste redenen om voor een auto te kiezen. Hoe heeft u dit onderzocht?
We onderzoeken voorturend waarom mensen een auto kopen. We vragen waarom ze een auto hebben gekocht, waarom ze een auto niet hebben gekocht. Steeds houden we after launch surveys. Zo weten we al heel lang dat het design van een auto reden nummer een is om wel of niet te kopen. Pas daarna komen prijs, merk en loyaliteit. Het eerste aankoopmotief is design. Hoe een auto eruit ziet is dus superbelangrijk, maar heeft de wagen geen inhoud of kwaliteit, dan heeft het geen zin.

In een film [video hieronder] legt u Renault's nieuwe designstrategie uit. De strategie is geïnspireerd op de verschillende fasen van een mensenleven. Alle studiemodellen staan voor zo'n levensfase, bijvoorbeeld de eerste verliefdheid en uiteindelijk wijsheid. Waarom de keuze om de mens centraal te stellen?
Dat ligt voor de hand. Renault is een Frans merk waar de mens centraal staat. Je hebt merken die op technologie spelen, Duitse automerken met name, merken die planet centric zijn, die de wereld willen verbeteren, amorfe merken, de Aziatische auto’s en merken die auto’s om de mens heen ontwerpen. Renault valt in die laatste groep, maar ook een merk als Volvo past daarin. De mens centraal klopt bij de historie van Renault. Renault, des voitures à vivre; een auto is om te leven. In mijn strategie zijn menselijke waarden en de waarde van het leven uitgangspunten. We hebben een range aan autotypen, commerciële auto’s, familieauto’s, cross overs, sportwagens, concept cars; ik heb een verhaal nodig om ze samen te brengen. Ik koos de circle of live. Alle studiemodellen staan voor een levensfase, bijvoorbeeld de eerste verliefdheid en uiteindelijk wijsheid. Zo kan ik met een verhaal rechtvaardigen waarom we in godsnaam al die verschillende auto’s maken.

'Zo kan ik met een verhaal rechtvaardigen waarom we in godsnaam al die verschillende auto’s maken.'

Betekent dat concreet dat u geen auto ontwerpt die niet past in een door u gedefinieerde levensfase?
Er zijn veel soorten auto’s die niet bij onze strategie passen. Een merk is een levend iets en moet blijven bewegen, maar je kunt het merk niet oneindig stretchen. Toen ik in 2009 bij Renault kwam vond ik dat de line up van auto’s niet sterk genoeg was, nu leg ik een fundering.

Op welke manieren test u ontwerpen en in welke fases?
We hebben een officiële test als het model gekozen is en het ontwerp is af. We noemen die fase “een ontwerp bevriezen”. De auto is dan nog niet geïndustrialiseerd. Van begin tot eind zijn we een jaar bezig met het bepalen van het soort auto, dan doen we een jaar over het fysieke ontwerp, vervolgens hebben we twee jaar nodig om de auto in productie te brengen. Na de designfase, na het tweede jaar dus, testen we een auto in de belangrijkste markten. Een nieuwe Twingo in Italië, een Scénic in Frankrijk, een crossover in Korea of China. Het is een test van een week, kwalitatief en kwantitatief. Kwantitatief door middel van een vragenlijst. We vragen driehonderd mensen om de auto heen te lopen en die mensenmoeten van alles becijferen van een tot tien. We kiezen uit deze groep dertig mensen die zich goed uit kunnen drukken, daar doen we het kwalitatieve onderzoek mee. Zij gaan twee tot drie uur in gesprek met een professioneel interviewer. Dat gaat diep en de interviewer komt tot onderhuids. Het is een interessante fase. Je ontkomt er niet aan dat je als makers cq ontwerpers een beeld hebt bij een auto, dit is het moment om te controleren of de indruk die je wilt wekken ook zo overkomt. Heel leerzaam. We zetten onze auto ook in een rij met vier of vijf andere auto’s van andere merken. Doel is dat we altijd de test winnen, anders mogen we de auto niet verder ontwikkelen. Tot nu toe hebben we altijd gewonnen.

'Doel is dat we altijd de test winnen, anders mogen we de auto niet verder ontwikkelen.'

U zegt in de film: 'Als designer heb je de taak om de wereld een beetje mooier te maken, maar zorg er wel voor dat je een beauty met een brain ontwerpt zodat jouw ontwerp ook efficiënt en voor een breed publiek bereikbaar is.' Accountability dus. Welke tips heeft u om een ontwerp meetbaar te maken?
Hoe mooi een ontwerp is, is moeilijk meetbaar. Wij hebben een serie van testen. Een marketingtest, een vergelijking met de competitie. Ik doe ook ontzettend veel testen tussendoor. We ontvangen bijvoorbeeld mensen uit verschillende regio’s en die vraag ik om feedback en ik laat auto’s zien aan dealers. Een ontwerp testen of meten is kortom een combinatie van dingen. De professionele insteek, klanten, het interne sentiment; samen geeft het een goed beeld of een auto een succes gaat worden. Lastig in ons geval is dat je niet weet hoe de concurrentie eruit ziet over twee jaar. Je weet dat die auto’s ook vernieuwen. Dat zorgt altijd voor verrassing. In Geneve afgelopen maand, lanceerden we de nieuwe Twingo. Op hetzelfde moment kwamen Peugeot, Citroën en Toyota met kleine auto’s. Dan pas zie je de echte concurrentie. Ik ben de laatste persoon aan wie je moet vragen, maar onze Twingo wint op alle fronten. Als je op de media afgaat, was het een overweldigend positieve introductie.